Edukacja Lipówka

Dążymy do tego, aby „Lipówka” była miejscem spędzania wolnego czasu, ale i czynnej edukacji. W tym celu wiosną 2014 r. opracowaliśmy segregator z zadaniami i scenariuszami lekcji do przeprowadzenia na terenie kamieniołomu oraz audio przewodnik. Organizujemy też konkursy i warsztaty tematyczne dla nauczycieli i uczniów szkół.

Audioprzewodnik po ścieżce

Audioprzewodnik składa się z 16 nagrań, które są uzupełnieniem tablic wchodzących w skład ścieżki. Nagrania zawierają opisy najciekawszych obiektów i procesów przyrodniczych zachodzących na tym wyjątkowym terenie. Procesem, na który zwrócono szczególną uwagę w nagraniach, jest sukcesja ekologiczna, czyli proces naturalnych zmian składu gatunkowego i struktury biocenozy, prowadzący do przekształcania prostszych ekosystemów w bardziej złożone.

Treści do audio przewodnika opracował zespół pracowników naukowo-dydaktycznych z Zakładu Botaniki i Ekologii Roślin oraz Zakładu Zoologii i Ekologii Zwierząt, Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego, Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Treści nagrań dotyczące ptaków zostały opracowane przez Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków.

Jak korzystać z audio przewodnika?

Nagrania są dostępne w plikach do bezpłatnego pobrania w formacie mp3. Dodatkowo na tablicach znajdują się naklejki z kodami QR z odnośnikami do plików.

Tematyka nagrań oraz autorzy:

Powitanie – dr Cezary Gębicki
1.A Dobry Widok – Geneza rzeźby terenu. Dynamika zbiorowisk roślinnych. Dyspersja roślin. – dr Anna Śliwińska-Wyrzychowska, dr inż. Joanna Karlikowska
1.B Dobry Widok – Ptaki migrujące. – mgr Antoni Marczewski
2.A Skalne Jezioro – Fauna bezkręgowców wodnych. Strefowość biologiczna zbiorników wodnych. Przystosowania roślin wodnych i błotnych do środowiska wodnego – dr Anna Śliwińska-Wyrzychowska, dr Cezary Gębicki, dr Igor Jatulewicz
2.B Skalne Jezioro – Przystosowanie ptaków do wodnego trybu życia. – mgr Antoni Marczewski
3. Wierzbowisko – Rola wierzb w przyrodzie i kształtowaniu krajobrazu. – mgr Monika Bogdanowicz
4.A Jezioro Kumaka – Formy, sposoby i znaczenie ochrony gatunkowej płazów. Odgłosy płazów. – dr Ewa Bokłak
4.B Jezioro Kumaka. Ptaki krzewów. – mgr Antoni Marczewski
5. Jezioro niespodzianka – Zbiorniki pochodzenia antropogenicznego. Eutrofizacja. Znaczenie glonów w ekosystemach wodnych. – dr Agnieszka Bąbelewska, dr Igor Jatulewicz
6. Szeptunowa Skała – Ruchy masowe w obrębie stoków i ścian skalnych kamieniołomu. – dr inż. Joanna Karlikowska
7. Stara Grzęda – Cechy roślin pionierskich i ich rola w kształtowaniu krajobrazów. Gatunki roślin wykorzystywanych w rekultywacji terenu. Bezkręgowce ekosystemów leśnych i zaroślowych. – dr Anna Śliwińska-Wyrzychowska, mgr Monika Bogdanowicz, dr Cezary Gębicki
8. Krzemionkowa Dolinka – Krzemień jako surowiec. – dr inż. Joanna Karlikowska
9. Porosty mali pionierzy – Porosty jako bioindykatory czystości powietrza i ich znaczenie w przyrodzie. – dr Agnieszka Bąbelewska
10 . Apteka natury – Zielarstwo i ziołolecznictwo. – dr Renata Musielińska
11. Słoneczny Stok – Zapylenie i kwitnienie roślin kwiatowych muraw. Fauna kształtujących się muraw kserotermicznych. – dr Anna Śliwińska-Wyrzychowska, dr Cezary Gębicki
11.A Słoneczny Stok – Odżywianie się ptaków. – mgr Antoni Marczewski

Zadania i scenariusze zajęć terenowych na terenie ścieżki

Prezentowany zbiór zadań i scenariuszy zajęć dla nauczycieli prowadzących edukację w terenie jest efektem współpracy firmy CEMEX z 11 nauczycielami z gmin Rędziny i Kłomnice oraz miasta Częstochowa. Zamieszczone w nim zadania i scenariusze dotyczące głównie takich przedmiotów jak przyroda, biologia i geografia są opracowaniami autorskimi nauczycieli uczących na wszystkich poziomach edukacyjnych.

Przygotowane zadania są przeznaczone dla uczniów szkół podstawowych oraz ponad podstawowych.

Większość zadań sprawdza wiedzę i umiejętności z Podstawy programowej kształcenia ogólnego. Przy takich zadaniach jest odwołanie do konkretnego wymagania z podstawy programowej. Zadania z niższych etapów edukacyjnych mogą być również wykorzystane na kolejnych etapach. Część zadań sprawdza umiejętności wykraczające poza podstawę programową.

Prezentowane zadania i scenariusze zajęć mogą być także inspiracją do tworzenia przez nauczycieli własnych zadań.

Publikacja została wydana w formie segregatora z wyjmowanymi kartami. Jest również dostępna w formie elektronicznej do pobrania.

Dzień Bioróżnorodności

W ramach partnerstwa CEMEX z Akademią im. Jana Długosza w Częstochowie, władzami gminy Rędziny oraz Stowarzyszeniem Ruch Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych Przytulia na terenie kamieniołomu od 2016 roku organizujemy cykliczne wydarzenie edukacyjno-rekreacyjne pod hasłem „Dzień Bioróżnorodności”. W trakcie imprezy odbywają się warsztaty przyrodnicze prowadzone przez ekspertów z Akademii, Muzeum Geologicznego Państwowego Instytutu Geologicznego w Warszawie oraz organizacji pozarządowych takich jak Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków i Liga Ochrony Przyrody. Uczestnicy mają też okazję pospacerować po ścieżce z przewodnikiem oraz na zakończenie zwiedzić Cementownię Rudniki. „Dzień Bioróżnorodności” to również sport i rekreacja. Chętni co roku mogą korzystać z utworzonego na terenie kamieniołomu Pumptracku, czyli toru rowerowego.

Wydarzenie zostało uhonorowane tytułem „Jurajski Produkt Roku 2016” oraz nagrodzone w Konkursie EKOinspiracja.