Ochrona pustułek

W CEMEX dużą wagę przywiązujemy do ochrony różnorodności biologicznej. I właśnie dlatego w naszych Cementowniach w Chełmie i Rudnikach, na terenie których zauważyliśmy obecność pustułek, wdrożyliśmy działania mające na celu wspieranie populacji tego gatunku. Pustułka, mimo iż jest najpopularniejszym sokołem w Polsce, podlega ścisłej ochronie gatunkowej i wymaga ochrony czynnej.

Pustułka (Falco tinnunculus) jest średniej wielkości ptakiem drapieżnym osiągającym rozmiary od 32 do 35 cm. Przedstawiciele obydwu płci mają jasnobeżowy spód ciała i są gęsto nakrapiane. Samica ma brązowe ubarwienie zewnętrzne, podczas gdy samiec jest bardziej rdzawy. Ponadto samiec wyróżnia się popielatą barwą głowy oraz ogona. Niezależnie od płci pustułki mają na ogonie czarną pręgę, która u samicy dodatkowo znajduje się w towarzystwie ciemnych prążków.

pustułki cemex, ochrona pustułek

Pustułki często bytują na terenach zindustrializowanych, wokół których znajdują się łąki i pola. Wynika to z faktu, że są ptakami drapieżnymi żywiącymi się głównie gryzoniami i gadami. Polują, wykorzystując charakterystyczną technikę zawisania w powietrzu, a ofiarę potrafią dostrzec z odległości nawet 1,6 km!

Do gniazdowania pustułki wybierają miejsca położone na dużych wysokościach. Ptaki te nie budują własnych gniazd, a na miejsca lęgu wykorzystują jedynie gotowe konstrukcje, np. opuszczone gniazda ptaków krukowatych, załomy i wnęki wysokich budynków lub nawet skrzynki na kwiaty na mało odwiedzanych balkonach. Okres lęgowy rozpoczyna się na przełomie marca i kwietnia. Wtedy też samice składają od 4 do 6 jaj. Mniej więcej po miesiącu zaczynają wykluwać się z nich pisklęta. Pozostają one w gnieździe przez kolejny miesiąc, w czasie którego rosną dokarmiane przez rodziców.

W okresie zimowym część pustułek pozostaje w Polsce, inne samotnie lub w niewielkich grupach wędrują na południe Europy lub do Afryki.

Fot: Samiec i samica pustułki (Falco tinnunculus) w budce lęgowej

CEMEX dla pustułek

Biorąc pod uwagę preferencje pustułek, nasze cementownie są dla nich idealnym siedliskiem! Nic więc dziwnego, że ptaki te zaczęły odwiedzać zakłady CEMEX położone w Chełmie i Rudnikach. Wychodząc naprzeciw ich potrzebom, zaprosiliśmy do cementowni ornitologów, którzy pomogli nam wytypować najlepsze miejsca na stworzenie im sztucznych miejsc gniazdowania. Ze względu na fakt, że pustułki nie budują własnych gniazd, ważnym elementem czynnej ochrony tego gatunku jest wieszanie budek. Nie tylko umożliwiają one ptakom odbycie lęgu, lecz dzięki swojej budowie zapewniają również bezpieczeństwo jajom i pisklakom.

W Chełmie pustułki zauważono w 2011 roku, wtedy też założono dla nich pięć budek lęgowych na kominie oraz wieży wymienników ciepła.
W Rudnikach ślady obecności ptaków zaobserwowano parę lat później i w związku z tym w 2020 roku utworzono dla nich trzy sztuczne miejsca gniazdowania na terenie cementowni. Dzięki temu pustułki corocznie bez przeszkód mogą przystępować do lęgu, a ze złożonych w bezpiecznych warunkach jaj wykluwają się pisklaki. Dodatkowo, aby umożliwić pracownikom, a także miłośnikom birdwatchingu spoza firmy, obserwację ptaków, w budkach zamontowano kamery z transmisją na żywo udostępnianą na stronie CEMEX. Dzięki urządzeniom w Chełmie i Rudnikach wszyscy zainteresowani mogą śledzić, ile młodych pustułek każdego roku przychodzi na świat w naszych cementowniach oraz przyglądać się ich zachowaniom.

Zapraszamy do obserwacji pustułek razem z nami! Polecamy szczególnie okres od marca do czerwca kiedy w gniazdach można zobaczyć jaja oraz małe pisklaki.

Podgląd na żywo gniazd pustułek

Poniżej prezentujemy grafiki z położeniem budek lęgowych dla pustułek w naszych zakładach. Zapraszamy do oglądania transmisji z gniazd oznaczonych symbolami kamery, w okresie od marca do sierpnia. W pozostałych miesiącach streaming jest wyłączony, ponieważ ptaki przebywają poza budkami lęgowymi.

Położenie budek lęgowych w Cementowni Chełm

pustułki cemex chełm

Położenie budek lęgowych w Cementowni Rudniki

pustułki cemex rudniki

Sezon lęgowy - rok 2022

By ułatwić miłośnikom ptaków obserwację rozwoju pustułek stworzyliśmy specjalny dziennik sezonu lęgowego. Odnotowywane są w nim wszystkie istotne wydarzenia z życia ptaków, które udało się nam zaobserwować. Mamy nadzieję, że będzie on ciekawym i cennym uzupełnieniem prowadzonych obserwacji.

W celu ułatwienia wymiany informacji o osobnikach z poszczególnych gniazd, nadaliśmy rodzinom nazwy, które nawiązują do charakteru naszej działalności. CEMEX Polska zajmuje się produkcją cementu, betonu i kruszyw, dlatego klany pustułek zamieszkujące nasze budki lęgowe wyposażone w kamery nazywaliśmy Rodziną Cementowskich, Betonowskich i Kruszywowskich. Natomiast pozostałe rodziny pustułek zamieszkujące nasze zakłady nazwaliśmy od nazw minerałów wydobywanych w naszych kopaniach oraz nazwy składników niezbędnych do produkcji cementu.

Zachęcamy do śledzenia dziennika i wspólnego podpatrywania tego, jak dorasta kolejne pokolenie naszych CEMEX-owych sokołów.

Pustułkowy dziennik
Wrzesień 2022
1 września
	Zakończenie sezonu Nasze pustułki opuściły już budki lęgowe, w związku z tym podgląd z kamer został wyłączony. Zapraszamy do oglądania ptaków od marca przyszłego roku. A już wkrótce ukaże się podsumowanie tegorocznego sezonu lęgowego.
Siepień 2022
1 sierpnia
	Usamodzielniające się pustułki z Rodziny Betonowskich z Cementowni Chełm Mija około miesiąc od czasu, gdy pustułki z Rodziny Betonowskich opuściły gniazdo. Tym samym kończy się okres, w którym podloty pod opieką rodziców nabierały niezbędnych umiejętności, by w pełni się usamodzielnić. Coraz rzadziej możemy obserwować pustułki odwiedzające budkę lęgową. Zauważyliśmy jednak, że ulubionym miejscem ich spotkań stał się ostatnio komin, przy którym chętnie przebywają w towarzystwie osobników z innych rodzin.
Lipiec 2022
11 lipca
	Po stracie lęgu u Rodziny Cementowskich kończymy tegoroczną transmisję z gniazda. Przykro nam z powodu zaistniałej w gnieździe sytuacji. Zgodnie z zaleceniami RDOŚ w Lublinie nie podejmowaliśmy żadnej ingerencji w naturalne procesy przyrodnicze. Pracownicy RDOŚ uznali, że nawet podjęcie prób transportu lub dokarmiania dawałoby małe szanse przeżycia.
8 lipca
	W gnieździe Rodziny Cementowskich zaobserwowaliśmy stratę 2 piskląt na wczesnym etapie. Sytuacja ta wzbudziła nasz niepokój ze względu na obserwowaną niską częstotliwość karmień. Po konsultacjach ze stosownymi specjalistami zapadła decyzja, żeby nie ingerować w sytuację w gnieździe. Przykro nam z powodu piskląt, jednak wyłączenie transmisji nie zmieni ich sytuacji. Komentarz ornitologa: W obserwowanym gnieździe – Rodzina Cementowskich – ptaki przystąpiły do lęgów późno względem innych skrzyń lęgowych rozmieszczonych w Cementowni, w których pustułki odniosły sukces lęgowy. Zdarzenia, które obserwowaliśmy w gnieździe, nie są niczym nadzwyczajnym i mogą się wydarzyć, np.: gdy ptaki są niedoświadczone, zginie jeden z partnerów, ptaki źle oszacowały dostępność pokarmu, pisklę zatruło się pokarmem lub jest chore czy słabe. Pamiętajmy jednak, że to są jedynie nasze przypuszczenia wynikające z obserwacji tego co dzieje się w skrzyni. Nie wiemy, co dzieje się poza skrzynką. Zapraszamy do obserwacji wychowywanych z sukcesem podlotów u Rodziny Betonowskich.
4 lipca
	Pierwsze pisklęta u rodziny Cementowskich w Cementowni Chełm Patrząc na dopiero co wyklute pisklęta pustułek trudno sobie wyobrazić, że już za cztery tygodnie będą dobrze wykształconym ptakami gotowymi do opuszczenia gniazda.
	Dorastające pisklęta u Rodziny Betonowskich w Cementowni Chełm Rozwój piskląt dobre widać patrząc na Rodzinę Betonowskich. W ciągu trzech tygodni od wyklucia pustułki diametralnie zmieniły swój wygląd i nabyły nowych umiejętności. Po ich zachowaniu widać również, że przygotowują się do nauki latania.
Czerwiec 2022
22 czerwca
	Obrączkowanie piskląt z Rodziny Marglowskich w Cementowni Rudniki Jak już wspominaliśmy, mimo iż budkę z kamerą w Cementowni Rudniki zajęły w tym roku kawki na terenie zakładu wciąż gniazdują pustułki. Trzy pisklęta z Rodziny Marglowskich zamieszkujące silosy cementu zostały zaobrączkowane. Z zakładu zabrano do ośrodka rehabilitacji również pisklę, które wypadło z dzikiego gniazda i wymagało pomocy.
21 czerwca
	Obrączkowanie piskląt z Rodziny Betonowskich w Cementowni Chełm Gniazdo rodziny Betonowskich odwiedził ornitolog, który zaobrączkował pisklęta, czyli założył im specjalny znaczniki z unikatowymi numerami. Dzięki niemu możliwe będzie pozyskanie informacji o migracjach, kondycji oraz długości życia pustułek, jeśli tylko inny obserwator dostrzeże numer z obrączki i przekaże informację o poczynionej obserwacji do specjalnej bazy.
10 czerwca
	Kawka z Rodziny Kruszywowskich opuściła gniazdo O 5:30 nasza kawka wyleciała z budki lęgowej. W przeciwieństwie do pustułek podloty kawek nie powracają już do gniazda po jego opuszczeniu. Trzymamy kciuki za naszą kawkę, a za rok przekonamy się kto osiedli się w budce lęgowej Rodziny Kruszywowskich.
9 czerwca
	Pustułki w Cementowni Rudniki W Cementowni Rudniki też pojawiły się już pierwsze pisklęta, zarówno w budce lęgowej Rodziny Marglowskich jak i w dzikim gnieździe na nieużywanej suwnicy. Po zakończeniu badań ornitologicznych będziemy mogli podać więcej szczegółów.
	Dorosłe pisklę u Rodziny Kruszywowskich w Cementowni Rudniki Nasza kawka dorosła i wkrótce stanie się podlotem, czyli ptakiem, który opuścił gniazdo. U kawek podobnie jak u pustułek okres od wyklucia do wylotu z gniazda trwa około miesiąca.
	Piąte pisklę u Rodziny Betonowskich w Cementowni Chełm Co ciekawe w dniu wyklucia pisklę pustułki waży niecałe 18 gram, a już po trzech tygodniach jego masa zwiększa się prawie trzynastokrotnie (Rejt Ł., 2007, Biologia lęgowa pustułki Falco tinnunculus w środowisku miejskim Warszawy).
8 czerwca
	Czwarte pisklę u Rodziny Betonowskich w Cementowni Chełm Małe pustułki najlepiej obserwować podczas karmienia. Przy okazji można zobaczyć jak zróżnicowany jest pokarm, który spożywają. Składa się on głównie z gryzoni, owadów i gadów, a czasami nawet ptaków, płazów, czy ssaków. (Śliwa P., 2006, Ochrona pustułki Falco tinnunculus w Polsce).
7 czerwca
	Czwarte jajo u Rodziny Cementowskich w Cementowni Chełm W ubiegłym roku Pani Cementowska złożyła jedynie trzy jaja. Tak małe lęgi zdarzają się u pustułek bardzo rzadko (Rejt Ł., 2007, Biologia lęgowa pustułki Falco tinnunculus w środowisku miejskim Warszawy). Zastanawiamy się jak liczna w tym roku będzie nasza pustułkowa rodzina.
6 czerwca
	Pierwsze pisklęta u Rodziny Betonowskich w Cementowni Chełm W budce lęgowej pojawiły się trzy małe pustułki. Czas między wykluciem pierwszego i ostatniego pisklęcia w lęgu wynosi około 2,5 doby (Rejt Ł., 2007, Biologia lęgowa pustułki Falco tinnunculus w środowisku miejskim Warszawy). Wkrótce zatem pojawią się kolejne.
4 czerwca
	Trzecie jajo u Rodziny Cementowskich w Cementowni Chełm Większość pustułek składa jaja przed południem, w okresie między godziną 8:00 a 12:00 (Rejt Ł., 2007, Biologia lęgowa pustułki Falco tinnunculus w środowisku miejskim Warszawy). Z naszych obserwacji wynika jednak, że Pani Cementowska preferuje godziny popołudniowe.
2 czerwca
	Drugie jajo u Rodziny Cementowskich w Cementowni Chełm Czy pustułki zawsze składają jaja w tym samym miejscu? Niekoniecznie, ale najchętniej wybierają miejsca, w których w poprzednich latach udało im się odchować młode (Pietkiewicz M., Kwaśniewicz P., Łuczak P., 2016, Biologia lęgowa pustułki we Wrocławiu).
Maj 2022
31 maja
	Pierwsze jajo u Rodziny Cementowskich w Cementowni Chełm Zdarza się, że przed złożeniem jaj pustułki inkubują puste gniazda (Rejt Ł., 2007, Biologia lęgowa pustułki Falco tinnunculus w środowisku miejskim Warszawy). Zachowanie Pani Cementowskiej w ostatnich dniach świadczyło ewidentnie o zbliżającym się pierwszym jaju.
24 maja
	Informujemy, że naprawiliśmy problem z siecią, przez który streaming nie był dostępny. Niestety okazało się, że w gnieździe znajduje się obecnie jedynie jedno pisklę. Nie wiemy dokładnie co stało się z pozostałymi. Konsultowaliśmy sprawę z ornitologiem i prawdopodobnie ze względu na brak dostępnego pożywienia lub objawy choroby rodzice zmuszeni byli do zredukowania lęgu. Bardzo nam przykro z powodu dwójki młodych, mamy nadzieję, że trzecia kawka bezpiecznie opuści gniazdo.
12 maja
	Szóste jajo u Rodziny Betonowskich w Cementowni Chełm W Europie na jedną parę lęgowom pustułki przypada średnio od 4,43 do 5,73 jaj (Rejt Ł., 2007, Biologia lęgowa pustułki Falco tinnunculus w środowisku miejskim Warszawy). Wygląda na to, że Państwo Betonowscy są w tym roku nieco powyżej średniej.
10 maja
	Piąte jajo u Rodziny Betonowskich w Cementowni Chełm Przyjmuje się, że pustułki dostosowują liczbę potomstwa do obfitości pożywienia w danym sezonie. Wkrótce przekonamy się zatem jakiej dostępności norników spodziewają się w tym roku Państwo Betonowscy.
9 maja
	Karmienie u Rodziny Kruszywowskich w Cementowni Rudniki Pisklęta we wczesnym etapie życia najlepiej obserwować podczas karmienia. Podstawę diety kawek stanowią owady i ich larwy. Co ciekawe pustułki również żywią się owadami, które jednak są jedynie uzupełnieniem ich diety.
8 maja
	Czwarte jajo u Rodziny Betonowskich w Cementowni Chełm Wspominaliśmy już o Panu Betonowskim, który dzielnie wspiera partnerkę wysiadywaniu jaj. Czas docenić również Panią Betonowską. Podczas pierwszego tygodnia inkubacji samica spędza w gnieździe średnio aż 40 minut w ciągu każdej godziny (Rejt Ł., 2007, Biologia lęgowa pustułki Falco tinnunculus w środowisku miejskim Warszawy).
7 maja
	Trzecie pisklę u Rodziny Kruszywowskich w Cementowni Rudniki Ze wszystkich trzech jaj u Rodziny Kruszywowskich bezpiecznie wykluły się pisklęta. Zazwyczaj jednak kawki mają większe rodziny obejmujące od 4 do nawet 7 młodych.
6 maja
	Pierwsze i drugie pisklę u Rodziny Kruszywowskich w Cementowni Rudniki Okres inkubacji jaj jest u kawek zdecydowanie krótszy niż u pustułek i trwa zazwyczaj około 18 dni.
	Trzecie jajo u Rodziny Betonowskich w Cementowni Rudniki Choć u pustułek to głównie samica zajmuje się inkubacją jaj, Pan Betonowski wydaje się być bardzo zaangażowany w ten proces i często można zobaczyć go wysiadującego jaja.
4 maja
	Drugie jajo u Rodziny Betonowskich w Cementowni Chełm Tym, którzy nie pamiętają, przypominamy, że kolejne jaja u pustułek pojawiają się co około dwa dni, a samica przystępuje do wysiadywania zazwyczaj dopiero przy trzecim złożonym jaju.
2 maja
	Pierwsze jajo u Rodziny Betonowskich w Cementowni Chełm Choć niektóre pustułki rozpoczynają składanie już w kwietniu, początek maja to wciąż optymalny czas na lęg. Pierwszym jajem u Rodziny Betonowskich oficjalnie rozpoczynamy sezon lęgowy 2022 w naszych cementowniach.
Kwiecień 2022
22 kwietnia
	Trzecie jajo u Rodziny Kruszywowskich w Cementowni Rudniki Nie tylko jaja, ale również gniazda kawek różnią się wyglądem od tych pustułczych. Pustułkom do lęgu wystarczy jedynie żwirek wypełniający budkę, natomiast kawki budują obszerniejsze gniazda, w naszym przypadku z patyków, suchej trawy oraz… kabli i trytytek.
20 kwietnia
	Drugie jajo u Rodziny Kruszywowskich w Cementowni Rudniki Jaja kawek różnią się wyglądem od jaj pustułek – są mniejsze i bardziej kolorowe. Przybierają barwę błękitną lub turkusową i pokryte są ciemnymi cętkami.
19 kwietnia
	Pierwsze jajo u Rodziny Kruszywowskich w Cementowni Rudniki Jako, że przyroda jest nieprzewidywalna, w tym roku, w jednej z naszych budek lęgowych zamieszkały nie pustułki, a… kawki! Wspominaliśmy o tym, że pustułki do lęgu wykorzystują niekiedy gniazda ptaków krukowatych, tym razem stało się jednak odwrotnie.
6 kwietnia
	Oczekiwanie na pierwsze jajo Od kilku tygodni obserwujemy pustułki, które regularnie odwiedzające nasze budki lęgowe, czasami w pojedynkę, a czasami w parach. Z niecierpliwością wypatrujemy już tegorocznego pierwszego jaja, które oficjalnie rozpocznie sezon. W ubiegłym roku pojawiło się ono właśnie 6 kwietnia.

Informacje dotyczące wykorzystania transmisji online z gniazd lęgowych dla pustułek

CEMEX Polska Sp. z o. o. udziela nieodpłatnego prawa do wykorzystania transmisji online z budek lęgowych dla pustułek, pod warunkiem przestrzegania zapisów licencji, w tym podania źródła streamingu. Przed skorzystaniem z licencji prosimy o szczegółowe zapoznanie się z jej warunkami.

Sezon lęgowy - rok 2021

Sezon 2021 był bardzo udany, zarówno, jeżeli chodzi o ilość pustułek, które przyszły na świat w zakładach CEMEX, jak i o zakres danych, które udało się o nich uzyskać. Poniżej prezentujemy dziennik z najważniejszymi wydarzeniami z życia ptaków, a po więcej informacji zapraszamy do naszego artykułu.

Pustułkowy dziennik
Wrzesień 2021
1 września
	Zakończenie sezonu Nasze pustułki szczęśliwie opuściły gniazda, w związku z tym podgląd z kamer został wyłączony. Zapraszamy do oglądania ptaków od marca przyszłego roku. Przekonamy się wtedy, czy tegoroczne pisklęta z Rodziny Betonowskich i Kruszywowskich powrócą do swoich budek lęgowych. Jeśli tak, to na pewno rozpoznamy je dzięki założonym obrączkom ornitologicznym.
Lipiec 2021
23 lipca
	Nauka latania w Chełmie i Rudnikach Nasze pustułki z Chełma i Rudnik powoli wkraczają w dorosłość. Ich upierzenie nie przypomina już pisklęcego, a do tego mają za sobą pierwsze próby lotu! Coraz rzadziej możemy też obserwować wszystkie osobniki w gnieździe. Polecamy zatem skorzystać z ostatnich chwil na oglądanie pustułek, które wkrótce opuszczą budki lęgowe na stałe.
8 lipca
	Problemy u Rodziny Betonowskich w Cementowni Chełm zażegnane W gnieździe Rodziny Betonowskich doszło do kolejnego przykrego wydarzenia – zmarło drugie pisklę. Mogło to być spowodowane zaprzestaniem dokarmiania piskląt przez samicę, która przez długi czas nie pojawiała się w gnieździe. Po konsultacjach ze specjalistami podjęliśmy działania mające na celu pomoc pozostałym pisklętom i zaczęliśmy organizować przeniesieniu ich do ośrodka rehabilitacji. W związku z tym zmuszeni byliśmy wyłączyć podgląd z kamer. Tuż przed rozpoczęciem akcji ratunkowej zaobserwowaliśmy jednak, że Pani Betonowska szczęśliwie powróciła do gniazda. Zdecydowaliśmy się więc nie ingerować nadmiernie w przyrodę. Dzikie zwierzęta zawsze lepiej radzą sobie w dorosłym życiu, gdy wychowują się z rodzicami. Po dwóch dobach obserwacji jesteśmy spokojni o Rodzinę Betonowskich, definitywnie odwołujemy akcję ratunkową i włączamy ponownie kamery.
1 lipca
	Strata u Rodziny Betonowskich w Cementowni Chełm Z przykrością informujemy o smutnej sytuacji, która spotkała Rodzinę Betonowskich. Z przyczyn naturalnych zginęło jedno z piskląt. Niestety takie sytuacje zdarzają się u przedstawicieli tego gatunku dość często. Według dostępnych danych śmiertelność pustułek w pierwszym roku życia sięga nawet 65%. To kolejna sytuacja, która pokazuje, że wszelkie wysiłki podejmowane w celu ochrony tego gatunku są niezwykle ważne.
Czerwiec 2021
30 czerwca
	Obrączkowanie piskląt i pobranie wypluwek u Rodziny Kruszywowskich w Cementowni Rudniki Sześć rudnickich piskląt z Rodziny Kruszywowskich zostało zaobrączkowanych. Z gniazda pobrano również wypluwki, czyli nieduże zlepki niestrawionego pokarmu, dostarczające cennych informacji o diecie ptaków. Mamy nadzieję, że dzięki podjętym działaniom lepiej poznamy naszych małych podopiecznych.
29 czerwca
	Obrączkowanie piskląt z Rodziny Betonowskich w Cementowni Chełm Gniazdo rodziny Betonowskich odwiedzili ornitolodzy, którzy zaobrączkowali pisklęta, czyli założyli im po dwa specjalne znaczniki z unikatowymi numerami. Dzięki nim możliwe będzie pozyskanie informacji o migracjach, kondycji oraz długości życia pustułek, jeśli tylko inny obserwator dostrzeże numer z obrączki i przekaże informację o poczynionej obserwacji do specjalnej bazy. Założenie nadajnika GPS pustułce w Cementowni Chełm Dodatkowo jednej z pustułek zamieszkujących Chełmską Cementownię założono specjalny nadajnik GPS umożliwiający jej lokalizację, a tym samym poznanie wielkość obszaru, na którym żeruje, gniazduje i odpoczywa oraz tras jej wędrówek i miejsca zimowania.
27 czerwca
	Pisklęta u Rodziny Cementowskich w Cementowni Chełm W gnieździe Rodziny Cementowskich wykluły się trzy małe pustułki!
	Dorastające pisklęta u Rodziny Betonowskich i Kruszywowskich Tymczasem pisklęta w gniazdach Rodziny Betonowskich i Kruszywowskich przeszły prawdziwą metamorfozę. W ciągu dwóch tygodni od wyklucia diametralnie zmieniły swój wygląd – urosły i stały się bardziej opierzone. W dodatku bardzo się usamodzielniły, a samice nie muszą już ich inkubować. Dbają jedynie, by maluchom nie zabrakło pożywienia. Zmiany jednak nie dziwią, w końcu za około dwa tygodnie pisklęta muszą być gotowe, by odbyć swój pierwszy lot.
19 czerwca
	Szóste pisklę u Rodziny Kruszywowskich w Cementowi Rudniki W budce lęgowej Rodziny Kruszywowskich wykluło się szóste pisklę. Małe pustułki najlepiej oglądać podczas karmienia. Przy okazji można zaobserwować jak zróżnicowany jest pokarm, który spożywają. Składa się on z gryzoni, gadów i owadów, a nawet małych ptaków, płazów, czy ssaków. (Śliwa P., 2006, Ochrona pustułki Falco tinnunculus w Polsce).
17 czerwca
	Piąte pisklę u Rodziny Betonowskich w Cementowni Chełm Do rodziny Betonowskich dołączyła piąta mała pustułka! Co ciekawe w dniu wyklucia pisklę pustułki waży niecałe 18 gram, a już po trzech tygodniach jego masa zwiększa się prawie trzynastokrotnie (Rejt Ł., 2007, Biologia lęgowa pustułki Falco tinnunculus w środowisku miejskim Warszawy).
	Czwarte i piąte pisklę u Rodziny Kruszywowskich w Cementowni Rudniki W gnieździe należącym do Rodziny Kruszywowskich pojawiły się dwa kolejne pisklęta. Patrząc na małe pustułki trudno sobie wyobrazić, że już za cztery tygodnie będą dobrze wykształconym ptakami. Samica dba jednak, by miały energię do wzrostu i regularnie je dokarmia. Zaobserwowaliśmy nawet ciekawą scenę późnej kolacji o… 3 w nocy.
15 czerwca
	Drugie i trzecie pisklę u Rodziny Kruszywowskich w Cementowni Rudniki W budce lęgowej Rodziny Kruszywowskich wykluły się dwa kolejne pisklęta. Trzymamy kciuki za pozostałe. Przez większość czasu troskliwa mama wciąż ogrzewa swoje młode, jednak w przerwach na karmienie w budce można zaobserwować ciekawe sceny z udziałem piskląt.
14 czerwca
	Pierwsze pisklę u Rodziny Kruszywowskich w Cementowni Rudniki O poranku w budce lęgowej Rodziny Kruszywowskich pojawiło się pierwsze pisklę! Ponad 70% pustułek wykluwa się w godzinach rannych i przedpołudniowych (Rejt Ł., 2007, Biologia lęgowa pustułki Falco tinnunculus w środowisku miejskim Warszawy).
	Czwarte pisklę u Rodziny Betonowskich w Cementowni Chełm Tymczasem w gnieździe Rodziny Betonowskich pojawiła się czwarta mała pustułka. Czas między wykluciem pierwszego i ostatniego pisklęcia w lęgu wynosi około 2,5 doby (Rejt Ł., 2007, Biologia lęgowa pustułki Falco tinnunculus w środowisku miejskim Warszawy).
13 czerwca
	Pierwsze pisklęta u Rodziny Betonowskich w Cementowni Chełm W gnieździe Rodziny Betonowskich wykluły się pierwsze trzy pisklęta! Czekaliśmy na nie dłużej niż zazwyczaj, bo aż 34 dni. Wypatrujemy kolejnych.
4 czerwca
	Oczekiwanie na pisklęta u Rodziny Cementowskich w Cementowni Chełm Rodzina Cementowskich doczeka się w tym roku prawdopodobnie trójki potomstwa. Piskląt możemy wypatrywać pod koniec czerwca. Lęgi złożone z trzech jaj zdarzają się u pustułek bardzo rzadko (Rejt Ł., 2007, Biologia lęgowa pustułki Falco tinnunculus w środowisku miejskim Warszawy).
Maj 2021
30 maja
	Trzecie jajo u Rodziny Cementowskich w Cementowni Chełm Pani Cementowska bardzo starannie wysiaduje swoje przyszłe młode, jednak w trakcie jej przerwy udało się zaobserwować pojawienie się trzeciego jaja. Co ciekawe, w tygodniu poprzedzającym przystąpienie do lęgu, samica regularnie inkubowała puste gniazdo.
27 maja
	Drugie jajo u Rodziny Cementowskich w Cementowni Chełm W gnieździe Rodziny Cementowskich pojawiło się drugie jajo. Pustułka składa kolejne jaja średnio co 46 godzin (Rejt Ł., 2007, Biologia lęgowa pustułki Falco tinnunculus w środowisku miejskim Warszawy). Jednak z naszych obserwacji wynika, że drugie jajo pojawia się zdecydowanie szybciej.
26 maja
	Pierwsze jajo u Rodziny Cementowskich w Cementowni Chełm Nowa Pani Cementowska zniosła dziś pierwsze jajo! Pustułki są na ogół monogamistami i łączą się w pary na długie lata. Pan Cementowski po ostatnich trudnych doświadczeniach znalazł nową partnerkę. By udostępnić parze miejsce do lęgu z gniazda zostały usunięte nieinkubowane jaja, oczywiście po wcześniejszym uzyskaniu wymaganych zgód prawnych.
22 maja
	Szóste jajo u Rodziny Kruszywowskich w Cementowni Rudniki Pani Kruszywowska zniosła kolejne, szóste już jajo! Podobnie jak w przypadku Rodziny Betonowskich klucia piskląt spodziewamy się na początku czerwca.
	Tymczasem inna rodzina pustułek w Cementowni Rudniki postanowiła wykorzystać do lęgu nie budkę, a znajdującą się na wysokości 17 metrów… nieużywaną suwnicę. W gnieździe są już pisklęta! To przedsmak tego, co wkrótce wydarzy się u Rodziny Betonowskich i Kruszywowskich.
20 maja
	Piąte jajo u Rodziny Kruszywowskich w Cementowni Rudniki W budce lęgowej Rodziny Kruszywowskich pojawiło się piąte jajo. Zazwyczaj pustułki składają do sześciu jaj, udokumentowane są jednak przypadki gdy w gnieździe pojawiło się ich nawet dziesięć (Pietkiewicz M., Kwaśniewicz P., Łuczak P., 2016, Biologia lęgowa pustułki we Wrocławiu).
	Oczekiwanie na pisklęta u Rodziny Betonowskich w Cementowni Chełm Rodzina Betonowskich doczekała się w tym roku prawdopodobnie pięciu piskląt. Możemy ich wypatrywać pod koniec pierwszego tygodnia czerwca.
18 maja
	Czwarte jajo u Rodziny Kruszywowskich w Cementowni Rudniki Pani Kruszywowska o poranku zniosła czwarte jajo. W Europie na jedną parę lęgową pustułki przypada średnio od 4,43 do 5,73 jaj (Rejt Ł., 2007, Biologia lęgowa pustułki Falco tinnunculus w środowisku miejskim Warszawy).
16 maja
	Trzecie jajo u Rodziny Kruszywowskich w Cementowni Rudniki Pani Kruszywowska bardzo starannie wysiaduje swoje przyszłe młode, jednak w czasie jej krótkiej przerwy udało się zaobserwować pojawienie się trzeciego jaja! Podczas pierwszego tygodnia inkubacji samica spędza w gnieździe średnio aż 40 minut w ciągu każdej godziny (Rejt Ł., 2007, Biologia lęgowa pustułki Falco tinnunculus w środowisku miejskim Warszawy).
	Piąte jajo u Rodziny Betonowskich w Cementowni Chełm W budce lęgowej Rodziny Betonowskich jest już pięć jaj! W ubiegłym roku było ich sześć. Jesteśmy bardzo ciekawi, czy w tym roku nasza pustułkowa rodzina będzie równie liczna.
14 maja
	Drugie jajo u Rodziny Kruszywowskich w Cementowni Rudniki W budce lęgowej Rodziny Kruszywowskich pojawiło się drugie jajo. Poza samicą w gnieździe stosunkowo często, w porównaniu z innymi naszymi budkami, pojawia się również samiec. Dokarmia on Panią Kruszywowską i pomaga jej przy wysiadywaniu jaj.
	Czwarte jajo u Rodziny Betonowskich w Cementowni Chełm U Państwa Betonowskich pojawiło się czwarte jajo. Co ciekawe, u pustułek, wybór budki do odbycia lęgu nie jest przypadkowy. Zazwyczaj składają one jaja w gniazdach, w których w poprzednich latach udało im się wychować młode (Pietkiewicz M., Kwaśniewicz P., Łuczak P., 2016, Biologia lęgowa pustułki we Wrocławiu).
12 maja
	Pierwsze jajo u Rodziny Kruszywowskich w Cementowni Rudniki Zachowanie Pani Kruszywowskiej, która od kilku dni często przebywała w gnieździe, wskazywało, że przymierza się do rozpoczęcia lęgu. I tak około południa w budce pojawiło się pierwsze jajo, które jest jednocześnie pierwszym jajem w historii projektu ochrony pustułek w Cementowni Rudniki!
	Trzecie jajo u Rodziny Betonowskich w Cementowni Chełm Pani Betonowska około godziny 11:00 złożyła kolejne, trzecie już, jajo. Większość pustułek składa jaja przed południem, w okresie między godziną 8:00 a 12:00 (Rejt Ł., 2007, Biologia lęgowa pustułki Falco tinnunculus w środowisku miejskim Warszawy).
10 maja
	Drugie jajo u Rodziny Betonowskich w Cementowni Chełm O poranku Pani Betonowska zniosła kolejne jajo. Z zainteresowaniem obserwujemy naszą pustułkową rodzinę i zastanawiamy się jak licznego potomstwa doczeka się w tym roku.
9 maja
	Pierwsze jajo u Rodziny Betonowskich w Cementowni Chełm Ze względu na stosunkowo niskie temperatury powietrza utrzymujące się tej wiosny jaja u Państwa Betonowskich pojawiły się później niż w ubiegłych sezonach lęgowych. W końcu jednak nasze pustułki zdecydowały się przystąpić do lęgu. Czekamy na kolejne jaja.
Kwiecień 2021
30 kwietnia
	Oczekiwanie na lęg Większość pustułek składa jaja w maju. Potwierdzają to również nasze obserwacje z ubiegłych lat. Wypatrujemy zatem przyszłych rodziców wśród ptaków licznie odwiedzających nasze budki lęgowe w Chełmie i Rudnikach i liczymy, że wkrótce pojawią się jaja oraz pisklęta.
26 kwietnia
	Samotny samiec w Rodzinie Cementowskich w Cementowni Chełm Z przykrością informujemy o smutnej sytuacji, która spotkała Rodzinę Cementowskich. Od kilku dni obserwujemy samca wyczekującego samotnie w gnieździe i próbującego nawet wysiadywać jaja. Pani Cementowska niestety raczej nie wróci już do gniazda, prawdopodobnie zginęła tragicznie podczas polowania. Pierwszy raz od początku prowadzenia obserwacji pustułek w CEMEX jesteśmy świadkami takiej sytuacji. W tej smutnej historii można dostrzec, że ptaki są pod wieloma względami podobne do ludzi, a wszelkie wysiłki podejmowane w celu ich ochrony są niezwykle ważne.
15 kwietnia
	Oczekiwanie na potomstwo u Rodziny Cementowskich w Cementowni Chełm Państwo Cementowscy doczekają się w tym roku prawdopodobnie trójki potomstwa. A przynajmniej tyle jaj możemy zaobserwować za pomocą naszej kamery. Czas pokaże, czy nie czeka nas niespodzianka i jakieś jajo nie schowało się poza kadrem.
9 kwietnia
	Trzecie jajo u Rodziny Cementowskich w Cementowni Chełm Wraz z pojawieniem się trzeciego jaja Pani Cementowska rozpoczęła wysiadywanie. U Pustułek to zawsze samica odpowiedzialna jest za wysiadywanie jaj, w bardzo niewielkim stopniu pomaga jej w tym samiec.
7 kwietnia
	Drugie jajo u Rodziny Cementowskich w Cementowni Chełm Samica pustułki składa zazwyczaj od 3 do 6 jaj, choć niekiedy jest ich nawet 9! Pojawiają się one w odstępach wynoszących od 1 do 2 dni. Czekamy na kolejne jaja i zastanawiamy się jak liczna w tym roku będzie nasza pustułkowa rodzina.
6 kwietnia
	Pierwsze w tym roku jajo w Cementowni Chełm Pierwsze jajo już jest! Pojawiło się w budce należącej do Rodziny Cementowskich. Jaja pustułek są równobiegunowe, o średnich wymiarach 40 x 32 mm i ubarwieniu białożółtym, szaroróżowym lub ceglastoróżowym z gęstymi plamami koloru rdzawobrązowego. Proszę się nie martwić, że pustułka jeszcze nie rozpoczęła wysiadywania jaja. Zwykle przystępuje do tego przy 3 złożonym jaju. Okres wysiadywania trwa ok. 30 dni.
Marzec 2021
31 marca
	Przygotowania do lęgu w Cementowni Chełm Pustułki regularnie odwiedzają budki lęgowe w Chełmie. Zazwyczaj pojedynczo, jednak czasem udaje się zaobserwować je również w parach. Wyraźnie przygotowują się do tegorocznego lęgu, co oznacza, że powoli możemy wypatrywać pierwszego jaja!